Worden ADM-controles ooit toegestaan? De stand van zaken.

Het probleem

Bij ADM-controles worden gezondheidsgegevens verwerkt. Dit is volgens de AVG niet toegestaan tenzij er sprake is van een uitzonderingsgrond.

Voor ADM-controles in de haven zijn relevant: ‘de uitzondering in verband met arbeidsrechtelijke verplichtingen’ en ‘de uitzondering wegens een zwaarwegend algemeen belang’. De uitzondering ‘toestemming’ gaat helaas niet op omdat er sprake is van een ongelijke relatie waardoor de toestemming voor een controle niet vrijelijk kan worden gegeven.

De AP is van mening dat er geen uitzondering van toepassing is en dat er eerst wetgeving moet komen waarin expliciet staat dat ADM-controles in de haven zijn toegestaan, zoals dat bijvoorbeeld wel is geregeld voor de controle van piloten. Zie link.

De oplossing

Er zijn drie routes om voor elkaar te krijgen dat ADM-controles toch kunnen worden uitgevoerd zonder de dreiging van maatregelen door de AP (onderzoek, bedrijfsstagnatie, boetes, enz.):

• Er komt expliciete wetgeving
• De AP verandert van mening
• De rechter overrulet de AP

Wetswijziging

De lobby van diverse brancheverenigingen loopt al vrij lang. In het voorjaar van 2019 heeft dit voor het eerst effect gehad. De staatssecretaris heeft toen laten weten met werkgevers en werknemers in gesprek te gaan. In september heeft ze vervolgens aangegeven begrip te hebben voor het belang van veiligheid, maar voorlopig nog in gesprek te zijn met de sociale partners. – Wordt de wet al gewijzigd dan zal dat nog wel even duren: een wetswijziging is voor het eerst pas te verwachten in 2021.

Wijziging standpunt AP

Poging 1: Eind 2018 heeft Port Privacy een DPIA, een privacy-risico-analyse, uitgevoerd en deze aan de AP voorgelegd. Helaas heeft dit de mening van de AP niet veranderd. Zie ook link. https://portprivacy.com/nieuws/de-ap-neemt-nog-steeds-geen-besluit-over-adm-controles/

Poging 2: In de zomer van 2019 heeft Port Privacy in samenwerking met een x-aantal ISPS-bedrijven en andere belanghebbende organisaties, een privacy gedragscode voor ADM-controles opgesteld en ter goedkeuring aan de AP voorgelegd. De AP is aan zet. We hopen eind 2019/begin 2020 een inhoudelijke reactie te ontvangen.

Terzijde: Port Privacy is van mening dat de AP de AVG te strikt uitlegt. De AVG biedt wel degelijk ruimte om ADM-controles toe te staan zonder nieuwe wetgeving; zo eist de arbo-wet bijvoorbeeld dat een werkgever zorgt voor een veilige werkvloer.

Rechter overrulet AP

Uiteindelijk kan een rechter de AP overrulen. Zou de gedragscode worden afgekeurd, dan rest de weg naar de rechter. Die weg staat uiteraard ook open zodra de AP een boete oplegt, maar in dat geval gaat het om een individueel geval, terwijl een procedure over de gedragscode de hele sector betreft.

Overigens geldt dat rechters in individuele ontslagzaken zich weinig gelegen laten liggen aan de mening van de AP over ADM-controles. De uitslag van een ADM-controle wordt in de regel gewoon meegewogen.

Conclusie

In Den Haag lijkt een trage beweging te zijn gestart. Port Privacy probeert de AP al op korte termijn van gedachten te laten veranderen. Lukt dat niet dan kan de rechter worden opgezocht.

Nog even over gedragscodes

Port Privacy heeft niet alleen een gedragscode voor ADM-controles in de haven bij de AP ingediend. Die code is namelijk een ‘side-project’ van de meer algemene gedragscode die is ingediend voor het toegangsbeleid van ISPS-bedrijven. Ook voor die code geldt dat we wachten op een reactie van de AP.

Tot slot is Port Privacy bezig om, op initiatief van en in samenwerking met een x-aantal BRZO-bedrijven, een gedragscode op te stellen voor BRZO-bedrijven. Daarin zal speciale aandacht zijn voor de stops, turnarounds en crewchanges; en t.z.t. natuurlijk ook voor ADM-controles!

Heeft u interesse dan vernemen wij het graag!

                                                                                   Begrippen

ADM-controles         Alcohol-, drugs- en medicijnencontroles

AVG                              Algemene Verordening Gegevensbescherming

AP                                 Autoriteit Persoonsgegevens

BRZO                           Besluit Risico Zware Ongevallen

BRZO -bedrijf            Bedrijf dat gebonden is aan de BRZO

DPIA                             Data protection impact assessment (privacy-risico-analyse)

ISPS                              Internationale regelgeving dat gericht is op de veiligheid en

                                       de beveiliging van schepen en havenfaciliteiten

ISPS-bedrijf                Een havenbedrijf dat ISPS-gecertificeerd is