FAQ Corona
Arbeidsrecht & HR
Moet een werkgever voorzorgsmaatregelen nemen?
Ja. Een werkgever moet zoveel mogelijk doen om te voorkomen dat een werknemer ziek wordt door of vanwege het werk. Werkgever heeft instructierecht; daar vallen hygiëneregels ook onder. Arbeidsomstandigheden wet en art. 7:658 BW.
Ziek en in quarantaine. Recht op loon?
Ja. Art. 7:728 BW zegt ‘geen arbeid, wel loon, tenzij oorzaak bij werknemer’. Ziekte en verplichting tot quarantaine niet voor risico werknemer dus doorbetalen (70%).
Niet ziek en in quarantaine. Recht op loon?
Ja. Art. 7:728 BW zegt ‘geen arbeid, wel loon, tenzij oorzaak bij werknemer’. Verplichting tot quarantaine niet voor risico werknemer (tenzij) dus doorbetalen.
Ziek na zakenreis. Recht op loon?
Ja. Art. 7:728 BW zegt ‘geen arbeid, wel loon, tenzij oorzaak bij werknemer’. Ziekte voor risico werkgever dus doorbetalen. Werkgever kan wel vervangend werk / thuiswerken verlangen.
Ziek na vakantiereis. Recht op loon?
Dat ligt er aan. Art. 7:728 BW zegt ‘geen arbeid, wel loon, tenzij oorzaak bij werknemer’. Omstandigheden van het geval bepalen of risico voor werknemer komt. Belangrijke omstandigheid: reisadvies Ministerie Buitenlandse Zaken. NB: als geen loon, dan wel vervangend werk proberen te bieden: om loonschade te beperken.
Verbod op vakantie naar besmet gebied?
Volg het advies van het Ministerie van Buitenlandse zaken (kleurcodes). Wordt het afgeraden dan kan werkgever van werknemer verlangen dat hij niet gaat. Een goedgekeurde vakantieaanvraag kan worden ingetrokken (zwaarwegende bedrijfsbelangen).
Zakenreis naar besmet gebied weigeren
Volg het advies van het Ministerie van Buitenlandse zaken (kleurcodes). Wordt het afgeraden dan kan werknemer weigeren te gaan.
Kind thuis want kinderopvang is dicht. Wat nu?
Werknemer kan calamiteitenverlof/kort durend zorgverlof aanvragen. Doel van het verlof: z.s.m. vervangende opvang regelen. Hoe lang kortdurend is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Werknemer behoudt recht op loon. Art. 4:1 Wet Arbeid en Zorg (let ook op CAO).
Werknemer wil thuisblijven
Werknemer mag alleen bij gegronde redenen thuisblijven. Collega met griep maar niet in besmet gebied geweest: geen gegronde reden. Collega in besmet gebied geweest maar geen verschijnselen: geen gegronde reden. Werkgever moet afweging maken. Werkgever bepaalt wat er gebeurt. Relevante vragen: waar is kans op besmetting groter: thuis of op het werk? Is thuiswerken mogelijk? Relevant sinds 12 maart: advies van de overheid om thuis te werken als dat mogelijk is.
Werknemer wil niet thuisblijven
Werkgever moet afweging maken. Werkgever bepaalt wat er gebeurt. Relevante vragen: waar is kans op besmetting groter: thuis of op het werk? Is thuiswerken mogelijk? Werkgever kan werknemer dwingen. Relevant sinds 12 maart: advies van de overheid om thuis te werken als dat mogelijk is.
Werktijdverkorting
Wanneer?
Als er tijdelijk onvoldoende werk is door corona (abnormaal bedrijfsrisico) (dus niet: 'als er minder omzet is'; al is dat natuurlijk wel een goede indicatie en dus als motivering te gebruiken bij de aanvraag).
Doel?
Alle werknemers behouden.
Hoe?
Vergunning aanvragen via de website van het ministerie van sociale zaken.
Voorwaarden?
De verminderde bedrijvigheid is het gevolg van niet-normaal ondernemersrisico en de verwachting is dat dit minimaal 2 en maximaal 24 kalenderweken leidt tot minstens 20% minder werk.
Duur vergunning?
Maximaal 6 weken, eventueel te verlengen tot max 24 weken.
Let op!
De vergunning geldt niet met terugwerkende kracht.
Voor wie?
Voor de werknemers die de werkgever zou moeten doorbetalen zonder dat er voldoende werk voor ze is.
Voor wie niet?
Uitzendkrachten, oproepkrachten, zzp-ers, enz.
Hoe werkt het?
Werkgever is tijdens werktijdverkorting vrijgesteld van het betalen van loon en hoeft dus geen loon te betalen over de uren waarvoor werktijdverkorting is aangevraagd. Werknemers ontvangen van het UWV maar via de werkgever een WW-uitkering (lager dan loon). Uiteraard mag een werkgever besluiten dit tot 100% aan te vullen.
Ontslag wegens werkvermindering als gevolg van corona
Kan wel, maar normale route: werkvermindering aantonen (met de verwachting dat dit in de komende 26 weken niet verbetert), afspiegelen, herplaatsen (of vaststellingsovereenkomst sluiten).
Privacy & HR
Gelden de reguliere privacyregels ook voor corona?
Ja. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) gelden voor corona geen andere regels dan normaal. Dit verandert pas als de overheid besluiten neemt op grond waarvan een werkgever meer mag dan anders; zoals vragen 'Wat heb je?’.
Mag je een werknemer testen op het virus?
Nee. Gezondheidsgegevens gelden als bijzondere persoonsgegevens en testen is daarom allen toegestaan als daar een uitzonderingsgrond voor is. Corona vormt geen uitzonderingsgrond. Iemands temperatuur opnemen, valt onder testen.
Welke afweging maakt de AP nu eigenlijk?
Het belang van een veilige/gezonde werkomgeving wordt afgewogen tegen het belang van de bescherming van de rechten en vrijheden van burgers (‘de privacy van je gezondheid’). Volgens de AP prevaleert de privacy (en mag je dus niet testen) omdat er minder ingrijpende maatregelen mogelijk zouden zijn. Men doelt dan op actieve voorlichting en protocollen.
Mag je een werknemer vragen waar hij is geweest? Mag je een werknemer vragen of hij in besmet gebied is geweest? Mag je vragen hoe een werknemer zich voelt?
Volgens de AP mag dit niet omdat een werkgever niet op de stoel van de arts mag gaan zitten, bijvoorbeeld door bij te houden waar medewerkers op vakantie zijn geweest. Volgens de toezichthouders in andere Europese landen mag het overigens wel. De AP lijkt de wet dus te streng uit te leggen (zoals wel vaker).
Mag je een werknemer vragen wat hij heeft? Mag je een werknemer vragen of hij corona heeft? Mag je een werknemer vragen of hij is getest op corona? Mag je een werknemer vragen naar de uitslag van die test?
Volgens de AP mag dit niet. Bij twijfel: preventief naar bedrijfsarts en verzoeken om thuis te werken.
Wat zijn de reguliere privacyregels?
De AP heeft hier in 2016 beleidsregels over opgesteld. Een werkgever mag niets vragen/registreren/verwerken over aard en oorzaak van ziekte (dus niet vragen: ‘wat heb je’, ‘heb je corona’ ‘ben je getest op corona’ ‘hoe gaat het met je klachten’ en zelfs ‘waar was je op vakantie’ zou niet mogen worden gevraagd). Wat wel mag worden gevraagd en geregistreerd: ziekmelding, verwachte duur, invloed op werk, mate van arbeidsongeschiktheid, aanpassingsmogelijkheden.